Cynk
Cynk należy do pierwiastków śladowych, który odpowiada za ponad 200 reakcji metabolicznych i był znany już w Chinach w VI wieku p.n.e [2,4].
Działanie cynku odbywa się głównie poprzez jego wpływ na układy enzymatyczne organizmu. Jego główną rolą jest synteza i stabilizacja materiału genetycznego czyli ochrania i naprawia DNA. Najwięcej cynku znajdziemy we krwi, gruczole krokowym u mężczyzn, jajnikach u kobiet oraz w nerkach, wątrobie, trzustce oraz mięśniach [3,5].
Rola cynku w organizmie [2,5,6]:
- niezwykle ważną rolą cynku jest pomoc w produkcji przeciwciał, co wpływa na pracę grasicy i limfocytów, podnosi znacząco odporność organizmu.
- oczyszcza organizm z kadmu, który znajduje się w dymie papierosowym
- jest niezbędny do syntezy białek i kolagenu
- bierze udział w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej
- przyspiesza procesy gojenia
- pomocny w leczeniu niepłodności
- jest konieczny dla prawidłowego rozwoju płodu
- jest niezbędny do prawidłowego wzrostu
- poprawia sprawność intelektualną
- zapobiega demencji starczej
- jest składnikiem enzymu antyoksydacyjnego, który chroni komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników
- pomaga w regulacji poziomu cholesterolu we krwi
- pomaga w regulacji ciśnienia krwi
- zapobiega nadmiernej potliwości
Należy wiedzieć, że niedobór cynku jest konsekwencją chemizacji rolnictwa, przetworzonej, oczyszczonej żywności jak i ekstremalnie niską zdolnością wchłaniania cynku po 50 roku życia.
Niedobór cynku może powodować kadm- antagonista cynku znajdujący się w alkoholu i papierosach jak również antybiotyki, sterydy, leki przeczyszczające, terapie hormonalne, środki na uspokojenie oraz sporty wyczynowe[3,5].
W dobie cywilizacji jest więc niezmiernie ciężko uzyskać niezbędną ilość z pożywienia [4].
Jako ciekawostka, aby zapewnić sobie dostateczną ilość cynku z pożywienia, należało by codziennie spożywać [4]: 16 porcji świeżo przygotowanej dyni, 14 porcji fasoli, lub 5 świeżych ostryg.
Objawy niedoboru cynku [2,3,4,5,6]:
- obniżenie poziomu insuliny w surowicy oraz zaburzenie tolerancji glukozy
- zahamowanie produkcji i działania hormonu wzrostu
- zahamowanie produkcji i działania hormonów płciowych, które wywierają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie jąder i jajników prowadząc do niepłodności i impotencji
- powiększenie gruczołu krokowego
- osłabienie systemu immunologicznego, częste infekcje, afty
- podatność na alergię, astmę
- utrata apetytu
- białe plamy na paznokciach
- utrata smaku i węchu
- szum w uszach
- trądzik, zapalenia skóry, rozstępy
- choroby jelit
- zaburzenia emocjonalne i umysłowe
- zaburzenia pamięci
Jak się okazuje niski poziom cynku mają chorzy na białaczkę [6].
W ciągu ostatnich 50 lat zaobserwowano ogromny postęp w zakresie badań metabolizmu cynku u ludzi. Głównym czynnikiem przyczyniającym się do niedoboru cynku w organizmie jest wysokie spożycie białka zbóż zawierające fityny zwłaszcza w krajach rozwijających się, a prawie 2 miliardy pacjentów może wykazywać niedobór cynku. Niedobór tego pierwiastka zaobserwowano u pacjentów z zespołem złego wchłaniania, chorobami wątroby, przewlekłą chorobą nerek, niedokrwistością sierpowatokrwinkową i innymi chorobami przewlekłymi. Główne problemy kliniczne wynikające z niedoboru cynku u ludzi obejmują opóźnienie wzrostu, komórkową dysfunkcję immunologiczną i upośledzenie funkcji poznawczych [7].
Cynk był z powodzeniem stosowany jako środek terapeutyczny w leczeniu ostrej biegunki u dzieci, chorobie Wilsona, przeziębieniach i zapobieganiu ślepocie i zwyrodnieniu plamki u pacjentów w starszym wieku i jest bardzo skuteczny w zmniejszaniu częstości występowania zakażenia u osób starszych. Cynk nie tylko moduluje odporność komórkową, ale jest także środkiem przeciwutleniającym i przeciwzapalnym [7].
Należy zwrócić uwagę, że preparaty cynku należy przyjmować wieczorem i nie należy przyjmować łącznie z preparatem chromu. Natomiast pierwiastki synergistyczne dla cynku to potas i magnez [4].
Autor:
Mgr Jolanta Gębczak
Dietetyk kliniczny
Źródła:
- Jerzy Olszkiewicz „ Zaburzenia koncentracji, nadpobudliwość to uleczalne choroby cywilizacji” wyd. ZWP, str. 32-35
- Anna Sarnecka „Leksykon zdrowia” wyd. Park Sp. Z o.o. Bielsko-Biała 2006, str. 426-429
- Janusz Dąbrowski „ Witaminy i minerały” wyd. ADAMASCENICUM Sp. Z o.o. Warszawa, str. 55-57
- Krzysztof Abramek „ Witaminy, minerały i suplementy” wyd. Złote Myśli” Gliwice 2008, str. 86-87
- Earl Mindell „Biblia witamin XXI wieku” wyd. Prószyńska i S-ka, Warszawa 2000, str. 103-105
- Mateusz Emanuel Senderski „ Zioła w leczeniu dolegliwości i chorób układu moczowo płciowego” wyd. MATEUSZ E. SENDERSKI Podkowa Leśna 2014, str. 33
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3649098/
Celem wpisów na blogu jest przedstawienie informacji, poglądów, opinii opartych na wynikach prac badawczych i literaturze ogólnodostępnej. Substancji opisywanych na blogu nie należy traktować jako lekarstw lub produktów farmaceutycznych stosowanych w procesie leczenia chorób. Głównym celem wpisów jest propagowanie zdrowego trybu życia i zbilansowanej diety.
Wszelkie informacje zawarte na blogu objęte są prawami autorskimi majątkowymi. Prawa autorskie przysługują Pharmovit Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Płocku Plac G.Narutowicza 1/6. Wszelkie kopiowanie całości bądź części informacji zawartych na blogu bez uprzedniej pisemnej zgody Pharmovit Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa jest zabronione.
