lemon balm

Melisa Lekarska (Melissa officinalis)

fresh green leaf of melissa

Melisa Lekarska (Melissa officinalis)

Melisa lekarska jest to roślina pochodząca z rejonów Morza Śródziemnego, która od wieków stosowana jest ze względu na swoje właściwości. Nazywana jest również „cytrynowym zielem”, ponieważ zawiera w swoim składzie olejek eteryczny, głównie Cytral A i B, który nadaje roślinie cytrynowy zapach. Tradycyjnie jest ona również stosowana przez pszczelarzy, gdyż przyciąga ona pszczoły.  Znana już przed naszą erą roślina, była stosowana w zaburzeniach menstruacyjnych, dolegliwościach reumatycznych a nawet przy ukąszeniach owadów [1,2].

  1. W fitoterapii stosowane są głównie liście Melisy lekarskiej, które w swoim składzie zawierają [3]:
    • Cytral A,
    • Cytral B,
    • Cytronelal,
    • Geraniol,
    • Linalol,
    • Beta-kariofilen,
    • Germakren D
  2. Flawonoidy:
    • Apigenina,
    • Luteolina,
    • Kwercetyna,
    • Kemferol i ich glikozydy,
  3. Kwasy fenolowe
    • Kwas rozmarynowy (do 6%),
    • Kwas kawowy,
    • Kwas chlorogenowy,
    • Kwas ferulowy,
  4. Triterpeny
    • Kwas ursolowy,
    • Kwas oleanolowy.

Liść Melisy lekarskiej wykazuje działanie [2,3,4,5,6,7,8,9,10,11]:

  • uspokajające i nasenne,
  • przeciwskurczowe,
  • przeciwwirusowe,
  • przeciwbakteryjne,
  • antyoksydacyjne,
  • korzystne na gospodarkę lipidową,
  • antytyreotropowe,
  • a także jako nowa możliwość wpływu liści Melisy na chorobę Alzheimera.

Głównym składnikiem liści melisy, który odpowiada za działanie jest olejek eteryczny. Działanie uspokajające i nasenne wykazuje liofilizowany wyciąg wodno-alkoholowy z liści Melisy, które zostało wykazane w badaniach na zwierzętach poprzez wydłużenie długości snu,  a także indukował on sen, poprzedzony dawką pentobarbitalu mniejszą niż dawka nasenna. W badaniach klinicznych przeprowadzonych w grupie osób z demencją, 36 osobom którym podawało olejek z liści Melisy wykazał on działanie sedatywne[2,8].

Badania in vitro wykazały również działanie przeciwskurczowe, za które odpowiedzialny jest głownie Cytral. Hamował on skurcze powodowane przez substancje chemiczne takie jak chlorek potasu czy chlorek acetylocholiny [2,9].

W innych badaniach wykazano również działanie przeciwwirusowe wyciągu wodnego z  liści Melisy, głównie na Herpes simplex, czyli wirusa opryszczki. Wspomagał on gojenie się ognisk zapalnych, a także skracał czas powrotu do zdrowia [2,4].

Za działanie przeciwbakteryjne odpowiada wyciąg metanolowy z liści Melisy i w badaniach na roślinach z rodziny Labiatae wykazał on najsilniejsze działanie [2,6].

Liście Melisy zawierają również fenolokwasy, głównie kwas rozmarynowy, który w wielu badaniach wykazał działanie antyoksydacyjne (razem z olejkiem eterycznym) [2,5,6].

Przeprowadzono również wiele badań klinicznych szukających wpływu liści Melisy na chorobę Alzheimera. W grupie badanych byli ludzie w wieku 65-80 lat ze zdiagnozowaną chorobą Alzheimera. Badanych podzielono na dwie grupy, gdzie jednej podawano wyciąg z liści Melisy, a drugiej placebo. Otrzymane wyniki badań wykazały poprawę pamięci i funkcje poznawcze osób, które stosowały wyciąg z liści Melisy oraz osłabiły skutki demencji [10,11].

Bibliografia:

  1. https://www.wymarzonyogrod.pl/zakladanie-ogrodu/ogrodek-ziolowy/melisa-lekarska-wlasciwosci-lecznicze-i-zastosowanie-melisy-kiedy-zbierac-melise,136_3116.html
  1. https://panacea.pl/articles.php?id=210
  1. Farmakognozja pod redakcją Ireny Matławskiej, Uniwersytet Medyczny im.Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2008
  1. Antiviral activity of the volatile oils of Melissa officinalis L. against Herpes simplex virus type-2 A.Allahverdiyev N.Duran M.Ozguven S.Koltas doi.org/10.1016/j.phymed.2003.07.014
  1. Melissa officinalisL. essential oil: antitumoral and antioxidant activities. Allyne Carvalho de Sousa, Daniela Sales Alviano, Arie Fitzgerald Blank, Pe´ricles Barreto Alves, Celuta Sales Alviano and Cerli Rocha Gattass https://doi.org/10.1211/0022357023321
  1. Antimicrobial and Antioxidant Activities of Melissa officinalis L. (Lamiaceae) Essential Oil Neda Mimica-Dukic, Biljana Bozin, Marina Sokovic, and Natasa Simin DOI: 10.1021/jf030698a
  1. Protective role of Melissa officinalis L. extract on liver of hyperlipidemic rats: A morphological and biochemical study. S.Bolkent R.Yanardag OmurKarabulut-Bulan B.Yesilyaprak doi.org/10.1016/j.jep.2005.02.038
  1. Aromatherapy as a safe and effective treatment for the management of agitation in severe dementia: The results of a double-blind. placebo-controlled trial with Melissa, Ballard, C. G., O’Brien, J. T., Reichelt, K., & Perry, E. K. (2002) doi/10.4088/JCP.v63n0703
  1. Relaxant effect of essential oil of Melissa officinalis and citral on rat ileum contractions. H.Sadraei A.Ghannadi K.Malekshahi https://doi.org/10.1016/S0367-326X(03)00109-6
  1. Medicinal plants and Alzheimer’s disease: from ethnobotany to phytotherapy. Perry EK1, Pickering AT, Wang WW, Houghton PJ, Perry NS doi.org/10.1211/0022357991772808
  2. Melissa officinalis extract in the treatment of patients with mild to moderate Alzheimer’s disease: a double blind, randomised, placebo controlled trial. S Akhondzadeh, M Noroozian, M Mohammadi, S Ohadinia, A H Jamshidi, M Khani dx.doi.org/10.1136/jnnp.74.7.863

Celem wpisów na blogu jest przedstawienie informacji, poglądów, opinii opartych na wynikach prac  badawczych i literaturze ogólnodostępnej. Substancji opisywanych na blogu nie należy  traktować jako lekarstw lub produktów farmaceutycznych stosowanych w procesie leczenia chorób. Głównym celem wpisów jest propagowanie zdrowego trybu życia i zbilansowanej diety.

Wszelkie informacje zawarte na blogu objęte są prawami autorskimi majątkowymi. Prawa autorskie przysługują Pharmovit Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Płocku Plac G.Narutowicza 1/6. Wszelkie kopiowanie całości bądź części informacji zawartych na blogu bez uprzedniej pisemnej zgody Pharmovit Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa jest zabronione.