Maca

Maca zwana pieprzycą peruwiańską, pod łacińską nazwą Lepidium meyenii stanowiła tradycyjne pożywienie Inków. Pierwsze wzmianki na temat macy hodowanej w Andach pojawiły się już w 2 000 r. p.n.e. Co ciekawe, w czasach kolonizacji przez Hiszpanów stanowiła walutę. W 1991 roku WHO doceniło niezwykłe wartości odżywcze tego warzywa i zaleciło rozpowszechnianie i popularyzację macy [1,5].

Maca jest niezwykle bogata w białko, które stanowi ok. 11-16% i zawiera prawie wszystkie aminokwasy egzogenne. Co bardzo ważne, sproszkowany korzeń zawiera 4% tłuszczu – głównie kwas linolowy 33,7%, kwas a-linolenowy 20,4% i kwas palmitynowy 19%. Maca jest również bardzo bogata w inne wartości odżywcze [2,3,4]:

• witaminy: A, B1, B2, B6, C i E
• minerały: wapń, żelazo, miedź, cynk, mangan, potas
• błonnik
• wtórne metabolity: makaridynę, makaen, makamidy
• sterole: beta-sitosterol, kampesterol i stigmasterol
• alkaloidy, izocyjaniany oraz glukozynolaty

Pieprzyca peruwiańska jest adaptogenem i dzięki  bogactwu składu jaki posiada, odżywia organizm i oddziaływuje na niego przywracając mu równowagę. Jest pomocna przy [1,2,3,4,5]:

• syntezie kolagenu
• podniesieniu odporności organizmu
• wzroście włosów
• ochronie przed stresem
• przewlekłym zmęczeniu
• budowie i wytrzymałości masy mięśniowej
• stymulacji metabolizmu
• poprawie energii
• poprawie pamięci
• depresji
• pobudzeniu owulacji
• ochronie wątroby
• wzmocnieniu kości, przy osteoporozie
• podniesieniu ruchliwości i liczby plemników
• regulacji wydzielania hormonów
• zwiększeniu popędu płciowego u mężczyzn
• zaburzeniach okresu przekwitania
• obniżeniu glukozy we krwi
• nadciśnieniu

 

Jak pokazują badania, maca obniża glikemię i zwiększa poziom insuliny u szczurów  z cukrzycą indukowaną. Maca podawana w dawce 1% w diecie zwierząt z zaburzeniem trójglicerydów poprawia profil lipidowy i pomaga w zwiększeniu tolerancji glukozy [6].

Co ciekawe, wieśniacy, którzy tradycyjnie spożywają macę, mają niższe skurczowe ciśnienie krwi niż ci, którzy jej nie spożywają. Maca uprawiana jest na wysokości 4 100 m. W badaniu przeprowadzonym wśród mieszkańców,  gdzie jest ona uprawiana, stwierdzono, że osoby tradycyjnie spożywające macę zachowują zdrowie, również w przedziale wiekowym 40-75 lat, w przeciwieństwie do mieszkańców, którzy jej nie spożywają. Te osoby wykazują spadek zdrowia wraz z wiekiem.  Okazuje się, że istnieje związek zwany interleukina 6, który wraz z wiekiem wzrasta i jest silnie powiązany z procesem starzenia się. U mieszkańców Junin na wysokości 4100 m, którzy spożywają macę występuje w mniejszych ilościach. Osoby te mają lepsze wyniki w przeprowadzanym teście wstawania i siadania pięć razy na krześle bez użycia ramion jako podparcia [6].

Jak pokazują dane, między rokiem 2001 a 2010 eksport macy z Peru, jedynego kraju produkującego macę, wzrósł aż o 4,36 razy. Tym samym konsumpcja macy na całym świecie znacznie wzrosła [3].

Maca jest rośliną o dużym potencjale adaptogennym i wydaje się być obiecująca jako środek wspomagający organizm  w zapobieganiu wielu chorób. Dowody naukowe wykazały, że maca pozytywnie wspiera zachowania seksualne, płodność, nastrój, pamięć, osteoporozę oraz metabolizm organizmu dlatego jest pożywieniem wartym uwagi [3].

Autor:

Mgr Jolanta Gębczak

Dietetyk kliniczny

 

Źródła:

1. Jerzy Lutomski „Wpływ środków ziołowych na witalność organizmu” Borgis – Postępy Fitoterapii 1-2/2002, str. 6-15
2. Jerzy Lutomski „Maca – żywność energetyzująca czy lek?” Borgis – Postępy Fitoterapii 2-3/2001, str. 15-17
3. Gustavo F. Gonzales „Ethnobiology and Ethnopharmacology of Lepidium meyenii (Maca), a Plant from the Peruvian Highlands” Evid Based Complement Alternat Med. 2012; 2012: 193496, Published online 2011 Oct 2. doi:  1155/2012/193496, str. 10
4. Agnieszka Gryszczyńska, Bogna Gryszczyńska, Bogna Opala, Zdzisław Łowicki „Zastosowanie roślin leczniczych w menopauzie. Cz. II” Borgis – Postępy Fitoterapii 3/2012, str. 173-183
5. Roxy Dillon „Bio-młodość. Jak cofnąć zegar biologiczny” Wydawnictwo Bukowy Las Sp. Z o.o. Wrocław, 2016 rok, str. 116-117
6. Gustavo F. Gonzales, Leonidas Villaorduña, Manuel Gasco, Julio Rubio, Carla Gonzales „Maca (Lepidium meyenii Walp), una revisión sobre sus propiedades biológicas” Perivian Journal of Experimental Medicine and Public Health otrzymano 09-11-2013; https://bit.ly/2IvNH9i

 

Celem wpisów na blogu jest przedstawienie informacji, poglądów, opinii opartych na wynikach prac  badawczych i literaturze ogólnodostępnej. Substancji opisywanych na blogu nie należy  traktować jako lekarstw lub produktów farmaceutycznych stosowanych w procesie leczenia chorób. Głównym celem wpisów jest propagowanie zdrowego trybu życia i zbilansowanej diety.

 

Wszelkie informacje zawarte na blogu objęte są prawami autorskimi majątkowymi. Prawa autorskie przysługują Pharmovit Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Płocku Plac G.Narutowicza 1/6. Wszelkie kopiowanie całości bądź części informacji zawartych na blogu bez uprzedniej pisemnej zgody Pharmovit Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa jest zabronione.